Inzicht in de
randvoorwaarden
van datagedreven
werken
Voor onze opdrachtgever Taskforce-RIEC Brabant-Zeeland heeft Buro Flamingo, samen met een collega van het programma Weerbare Overheid, in 2021 een ‘Datavolwassenheidsscan voor gemeenten’ ontwikkeld. De Datavolwassenheidsscan is een instrument waarmee het datavolwassenheidsprofiel van gemeenten in kaart wordt gebracht. Dit wordt gedaan aan de hand van een vragenlijst (de analysetool), een workshop en het eindrapport. Het hele traject duurt vaak niet langer dan 6 weken en vergt per deelnemer 5 uur tijdsinvestering. Dat is bewust kort maar krachtig gehouden.
Het doel van de scan is enerzijds om inzichtelijk te maken waar de gemeente op dit moment staat op het gebied van datagedreven werken in het algemeen en in de ondermijningaanpak specifiek. Anderzijds is het de bedoeling om de datagedreven aanpak van ondermijnende criminaliteit een impuls te geven. Dit gebeurt door de collega’s van veiligheid, privacy, data-analyse en ICT met elkaar te verbinden tijdens de workshop. Daarnaast staan in het eindrapport handelingsperspectieven op maat om de datavolwassenheid van de gemeente (verder) te verbeteren.
De Datavolwassenheidsscan is inmiddels bij meer dan 50 gemeenten (situatie april 2024) in het hele land afgenomen. In 2022 werd de scan als instrument opgenomen in de Brabantse Norm Weerbare Overheid en werd ze geadopteerd door het programma Zicht op Ondermijning (MinBZK). Samen met Zicht op Ondermijning en Avans Hogeschool wordt vanaf eind 2022 gewerkt aan een verbeterde versie van de scan. Deze is klaar in 2024. Gemeenten, zowel groot en klein, zijn ondertussen al zeer positief over de resultaten van de scan. De workshops zijn ook voor de begeleiders altijd ontzettend leuk om te doen, omdat het gesprek altijd weer voor nieuwe verbindingen en wederzijds begrip zorgt. Soms leren collega’s elkaar zelfs voor het eerste kennen. Dan hebben we na de voorstelronde al de eerste winst geboekt!
Wil je meer weten over de scan?
Beluister dan hier de podcast die ik heb opgenomen, samen met Robert Jacobs, op het SBO congres Ondermijning en Georganiseerde Criminaliteit in september 2023 (duur: 13 min).
In 2021 werd Buro Flamingo gevraagd om vanuit het programma Maatschappelijke Weerbaarheid (ook Taskforce-RIEC) aan te sluiten bij het project Kwetsbare Branches. Dit was de eerste kennismaking met de onderzoekers van het Lectoraat Ondermijning van Avans Hogeschool, die hier al jarenlang onderzoek naar deden. Zij legden de laatste hand aan sets van indicatoren, waarmee een gemeente verhoogd risico op ondermijnende criminaliteit in beeld kan brengen. Het was de start van een ontzettend leuke en inspirerende samenwerking.
Na middagen van post-its plakken, schrijven, herschrijven, brainstormen, (soms verhit) discussiëren borrelde een prototype van een signaalverwerkingsproces naar boven in de vorm van het “trechtermodel”. Een model waarmee de gemeente op een stapsgewijze en juridisch verantwoorde manier haar informatiepositie kan versterken op basis van binnengemeentelijke informatie (mono). Dit model vormt de basis van de inmiddels 9 verschenen handreikingen op de thema’s winkelgebieden, bedrijventerreinen, autobranche, recreatieparken, buitengebied en vastgoed (onrechtmatig gebruik van woningen, malafide speculatie en garageboxen).
Binnen de Taskforce-RIEC regio worden de handreikingen veelvuldig gebruikt. Ook krijgen de producten landelijk steeds meer bekendheid. Hopelijk hebben we met deze producten de basis gelegd hebben voor meer uniformiteit in de datagedreven aanpak van ondermijning.
Stapsgewijs
en juridisch
verantwoord
het risico op
ondermijnende
criminaliteit
in kaart
brengen
Met één druk op
de knop alle
informatie voor
een vliegende start
De prototypes van hierboven trokken begin 2022 ook de aandacht van VNG Realisatie. Zij bouwen al een aantal jaar aan DOOK, de Datavoorziening Onregelmatigheden Op de Kaart. Een super initiatief! DOOK is een kaartapplicatie die de gemeente voorziet in een aantal basisregistraties die zij kunnen inzetten voor het opbouwen van een informatiebeeld.
DOOK bleek naadloos te passen in een van de informatiefases uit het “trechtermodel” uit de handreikingen die ik hierboven beschreef (met link). In april 2022 werd ik gevraagd om als parttime projectleider ervoor te zorgen dat de aansluiting van DOOK op het trechtermodel optimaal zou zijn voordat het dashboard bij de eerste gemeente wordt getest. Dat is, samen met het toffe ontwikkelteam van DOOK, gelukt! In het najaar van 2023 zal de eerste gemeente DOOK gaan gebruiken in de praktijk. Daar gaat mijn data-hart sneller van kloppen.
Wil je meer weten over wat DOOK voor jouw gemeente kan betekenen? Neem dan contact op met VIP@VNG.nl
In het najaar van 2023 begint Buro Flamingo met een nieuwe opdracht voor het programma Zicht op Ondermijning (maar wel vanuit Taskforce-RIEC).
Later meer hierover…
Onderzoek
naar trends
en fenomenen
op buurtniveau
Echt impact
maken doe
je door
het verhaal
van de data
te vertellen
Het is al heel lang een wens, een eigen workshop over datastorytelling. Het model is klaar (al een tijdje ;)), de inhoud zit in mijn hoofd en staat in analoge en digitale notities. Ik ga ermee aan de slag en maak voor jou een Introductie Datastorytelling met I.M.P.A.C.T.
Twee uur, veel voorbeelden, veel tips en een stappenplan waarmee je direct aan de slag kunt om jouw dataverhaal beter te kunnen vertellen. En wil je meer? Dan is er de optie om in een traject van 3 maanden samen aan de slag te gaan met visualisaties en dataverhalen uit jouw praktijksituatie. Daarna ben jij ook een datastorytelling-pro!
Meer informatie? Stuur me een bericht.
Ik beloof dat ik het op LinkedIn zal delen als de inschrijving open is.